در هنگام خرید دوچرخه یکی از اولین سوالاتی که که به ذهن هر خریدار می رسد این است که چه نوع و چه جنس دوچرخه ای را باید خریداری کرد. به همین دلیل ما در این جا به بررسی دو نوع از رایج ترین جنس دوچرخه های موجود در بازار ایران یعنی دوچرخه های آلومینیومی و دوچرخه های فولادی می پردازیم.
مضرات دوچرخه ی فولادی و مقایسه با دوچرخه ی آلومینیویمی
- فولاد فلزی است که قابلیت زنگ زدن و خوردگی دارد و در محیط های مرطوب باید در حفظ آن بیشتر کوشید. برای اینکه از فرایند زنگ زدن جلوگیری شود باید از ضد زنگ استفاده شود.
توجه داشته باشید برای جلوگیری از خوردگی فرم های فولادی در صورت خراشیده شدن بدنه و رنگ دوچرخه ی خود فورا آن قسمت را مجدد رنگ نمایید و البته در کنار آب های شور و یا روز های زمستانی که در مسیر ها از نمک استفاده می کنند دوری نمایید زیرا نمک باعث افزایش سرعت خوردگی می شود. - قیمت دوچرخه های فولادی گران تر از آلومینیوم می باشد.
- اسکلت های فولادی کارایی کمی دارند.
- وزن قاب های فولادی سنگین تر از آلومینیومی می باشد که این امر شاید هنگام گردش و یا سفر زیاد اهمیت چندانی نداشته باشد ولی در مسابقات دارای اهمیت به سزایی است.
- فناوری تولید فولاد ساده تر می باشد. قاب های فولادی از لوله های فولادی گرد ساده ساخته شده است که به همدیگر جوش داده شده اند. در ساخت قاب های آلومینیومی و کربنی از تکنیک و فناوری های پیشرفته تری استفاده می شود. در این روش ها می توان دوچرخه هایی را طراحی کرد که آیرودینامیک تر باشند و ضخامت ها و طراحی ها را بهینه سازی کرد.
- قاب های فولادی آیرودینامیک کمتری دارند زیرا لوله ها باید گرد باشند. این امر باعث اصطحلاک بیشتری بین هوا و دوچرخه می شود و باعث کاهش سرعت می گردد. همچنین این اصطحکاک باعث می شود که رکاب زننده برای رسیدن به سرعت مد نظر، بیشتر رکاب بزند که خود باعث از دست دادن انرژی و خستگی می شود.
مزایای استفاده از دوچرخه های آلومینیومی
آلومینیوم خالص نرم می باشد و دارای استحکام کافی برای دوچرخه نمی باشد. برای همین از آلیاژ های آلومینیومی یعنی استفاده از آلومینیوم همراه با عناصر دیگری از جمله منیزیم، روی و … استفاده می شود. آلیاژ های 6061 و 7005 از رایج ترین آلیاژهای آلومینیومی هستند که برای ساخت قاب دوچرخه استفاده می شوند که 6061 به دلیل وزن کمتر، کمی برتری دارد.
- دوچرخه های آلومینیومی سبک تر از دوچرخه های فولادی می باشند. دلیل این سبکی چگالی کم آلومینیوم است که تقریبا 1/3 فولاد می باشد.وزن دوچرخه ها برای سوارکاران تفریحی و یا گردش های روزانه چندان مهم نیست ولی در مسابقات دوچرخه سواری چند گرم هم تاثیر گذار می باشد.
- دوچرخه های آلومینیومی ارزان تر از دوچرخه های فولادی می باشند.
- آلومینیوم قابل جوشکاری می باشد.
- فریم های آلومینیومی می توانند خورده شوند اما خوردگی مواد را ضعیف نمی کند.
نقص های دوچرخه ی آلومینیومی
قاب آلومینیومی ممکن است به طور ناگهانی ترک بردارد و کارایی خود را از دست بدهد که خطرناک می باشد. در فولاد نیز ممکن است این ترک خوردگی اتفاق بیافتد ولی این ترک به سرعت اتفاق نمی افتد بلکه به تدریج ممکن است کارایی را مختل کند. توجه داشته باشید افرادی که به صورت مداوم از دوچرخه استفاده می کنند باید به صورت منظم از ایمنی این سازه مطمئن باشند.
آنچه باید از دوچرخه های فولادی بدانید
فولاد در اصل آلیاژی از آهن و کربن است. فولاد معمولاً با عناصر دیگری مانند کروم، مولیبدن، نیکل، منگنز، مس، سیلیکون و غیره مخلوط می‌شود که باعث افزایش استحکام یا کاهش وزن فولاد می‌گردد.
یکی از رایج ترین لوله فولاد برای قاب دوچرخه، فولاد کرومولی (کروم مولیبدن، کروم مولی یا کرومو) است. این نوع از عنصر ها به ما کمک می کند که نسبت استحکام به وزن فولاد را بهبود می بخشد. کرومولی معمولاً برای ساخت دوچرخه فولادی متوسط تا سطح بالا استفاده می‌شود.
انواع آلیاژ های کرومولی وجود دارد که متداول ترین آنها 4130 کرومولی است. فولادی که دارای کشش بالا می باشد ( فولاد کربنی یا ده بالا ) علاوه بر سنگین بودن، یکی از ضعیف ترین فولاد ها برای ساخت دوچرخه می باشد. از این نوع فولاد بیشتر در دوچرخه های ارزان و یا قدیمی استفاده می شود. این یک جایگزین ارزان تر برای Chromoly است.
تولید کنندگان سعی دارند که همواره بتوانند با آلیاژ ها و روش های حرارتی متفاوت، فولاد هایی قوی تر و سبک تر تولید کنند. با توجه به اهداف و نوع مصرف ممکن است بعضی از تولید کنندگان روی سفتی و بعضی دیگر روی سبکی دوچرخه ها متمرکز شوند. یکی از قوی ترین فولادها رینولدز 953 است. این فولاد تقریباً به اندازه تیتانیوم استحکام دارد.
حرف آخر
در انتخاب دوچرخه ی مناسب به اندازه ی چرخ ها، فاصله هاب، عرض لاستیک ها، ترمزهای رینگ یا ترمز دیسکی، اندازه قاب، هندسه قاب، وزن خودتان و وزن دوچرخه، مدت دوچرخه سواری، محورهای عبوری یا محورهای سریع و … توجه نمایید.
به دلیل اینکه قاب فولادی می تواند استرس بیشتری را بدون ترک خوردن و بدون شکست تحمل کند، می تواند وزن بیشتری را نسبت به قاب های آلومینیومی تحمل کند. اگر شما یک دوچرخه برای مصرفی غیر از ورزش های حرفه ای طولانی مدت لازم دارید از قاب های فولادی استفاده نمایید، زیرا آلومینیوم ممکن است بعد از مدتی طولانی به خوبی فولاد عمل نکند.
منبع: شرکت آلومینیوم هزاره سوم میلاد(تولید کننده فویل آلومینیوم)
